Zonsondergang – Sowatei Adjei

Kunst is universeel en kan tegelijk heel lokaal zijn. Universeel zijn technieken die zich vroeger via boeken en kunstwerken zelf verspreidden van land tot land en van kunstenaar tot kunstenaar. Autodidacten vinden hiermee de weg van hobby naar kunst. De zeefdrukkunst vindt haar oorsprong in Japan in de zeventiende eeuw. Via de handelscontacten kwam de techniek mee naar Europa en het eerste patent in Engeland hierop werd in 1907 in Manchester verleend. In Engeland zijn de termen silkscreening of screenprinting voor zeefdrukken gangbaar. De ondergrond kan van alles zijn van glas tot plastic, van sculpturen tot zijde.

 

De zeefdruk Zonsondergang gebruikt het contrast van de ondergaande zon om scherp het silhouet van het tafereel uit het Afrikaanse landschap neer te zetten. We zien de vurig rode lucht, de ondergaande zon en een grote acaciaboom die stereotiep voor het landschap is. Een boerengezin keert terug van het land met gereedschappen in de hand of op de schouder. De opbrengst van het land en het sprokkelhout worden op het hoofd gedragen door vader, moeder en het kind. De zeefdruk is op katoen aangebracht.

 

De kunstenaar is Sowatey Adjei (1948-2014) uit Ghana. Hij maakte de zeefdruk met in gedachten wat hij als kind zag in zijn dorp in Nsawam in het oosten van het land. Als autodidact leerde hij het vak door veel kunstboeken te lezen in de centrale bibliotheek van Accra, de hoofdstad, en van de United States Information Library (nu Martin Luther King Jr. Library). Zijn voorbeelden waren Leo Sarkisian (portretkunstenaar die meermalen in Ghana exposeerde), Norman Rockwell, Andrews Loomis en John Biggers. Maar ook Ghanese kunstenaars als Amon Kotei (beroemdste Ghanese kunstenaar die o.a. het wapen van Ghana ontwierp) en A.O. Bartimeus inspireerden hem bij zijn werk. Zelf begon hij met portrettekeningen maar ging al spoedig over op zeefdrukken en schilderrijen, zodra hem daar de materialen voor ter beschikking stonden.