U gebruikt een verouderde browser. Om die reden werkt deze site wellicht niet naar behoren.Direct naar hoofdinhoud

Ramayana – Java

Het batikken als naam is afkomstig van het Javaans voor veel puntjes. De techniek lijkt daarom synoniem voor Java, maar blijkt veel ouder van oorsprong. Er zijn gebatikte doeken van meer dan 2000 jaar oud aangetroffen uit het Midden-Oosten, Centraal China en India. Wellicht is de techniek met de hofcultuur van de Indiase hindoe rijken meegekomen. Het hindoeïsme vormde de belangrijkste religie van het Majapahit rijk dat tussen 1300 en 1500 dat op oost-Java haar oorsprong had en zich op het hoogtepunt over delen van Thailand, de Filippijnen tot aan Oost-Timor uitstrekte. Het hindoeïsme verdween en hield uiteindelijk alleen op Bali stand, maar de batiktechniek had intussen vaste voet op Java verkregen.

 

Deze ca. tachtig jaar oude batik van Java geeft voorstellingen uit de Ramayana weer. De Ramayana is een omvangrijk epos uit India. Samen met de Mahabarata vormt het een belangrijke culturele hoeksteen van het hindoeïsme. De dichter en wijze Valmiki heeft het epos tussen 750 en 500 voor Christus op metrum gezet zodat het gemakkelijker te onthouden was. Het epos is als orale literatuur generaties lang doorverteld, maar het oudste gevonden manuscript wordt op rond 1000 na Christus geschat, toen in India op palmbladeren werd geschreven. De Ramayana bevat zo’n 24.000 verzen op ongeveer 50.000 regels. Het is het verhaal over Prins Rama, zijn broer Lakshmana en zijn vrouw Sita. De hoofdlijn van het verhaal betreft de ontvoering van Sita door de demon Ravana. Ze wordt meegenomen naar Lanka (de stad met de gouden muren). Uiteindelijk wordt Ravana, met de hulp van Hanuman, door Rama gedood. Daarnaast zijn er veel andere verhalen in het epos opgenomen.

 

Van deze specifieke batik wordt geschat dat zij in de jaren dertig van de twintigste eeuw op Java is genaakt. Zowel de weergave als de thema keuze wijst erop dat zij binnen de hindoe cultuur is ontstaan en daarin ook gefunctioneerd heeft. Het ontbreken van de naam van de maker duidt in de zelfde richting. Werken als deze werden vaak in ateliers vervaardigd en het paste niet om dan een bepaalde persoon als schepper naar voren te halen.