Oorsieraden of hangers (Mamuli) 19e eeuw

Over de Mamuli in de collectie is een korte beschrijving teruggevonden uit een der Amerikaanse musea. Het Engelse artikel, waarvan hier de vertaling, geeft inzicht in de belangrijke cultuur-historische waarde van dit voorwerp uit de voor-Christelijke periode van Sumba, Indonesië.


Oorsieraad of hanger (Mamuli), 19e eeuw

Kanatangu district, oost Sumba Island, Nusa Tenggara, Indonesia
Goud

Gouden ornamenten spelen een centrale rol in marapu, het inheemse traditionele geloof op het eiland Sumba in oostelijk Indonesië, wat tot op heden doorwerkt. In de rituele uitwisseling van geschenken bij gelegenheid van huwelijken, samenwerkingsovereenkomsten en andere riten worden goud en andere metalen voorwerpen welke symbolisch als mannelijk worden beschouwd uitgewisseld tegen stoffen, welke voor vrouwelijk staan. Wellicht de meest belangrijke Sumbase gouden voorwerpen zijn de sieraden in de vorm van de Omega die bekend staat onder de naam mamuli. In vroeger tijden, toen de Sumbanezen hun oorlellen nog kunstmatig uitrekten, werden mamuli’s gedragen als oorsieraden, maar tegenwoordig worden ze wel als hanger in de hals gedragen of op kleding gespeld/vastgemaakt. In de Sumbanese cultuur werd van edele metalen geloofd dat deze van goddelijke oorsprong waren. De zon was van goud en de maan en de sterren van zilver gemaakt. Goud en zilver werden afgezet bij zons- of maansondergang of als vallende sterren de grond raakten. Gouden voorwerpen zijn een teken van rijkdom en de gunst van de goden. Ze werden als heilige relikwieën bewaard in de schatkisten van Sumbanese clans en mamuli’s werden in sommige gevallen gebruikt door priesters om in contact te komen met voorouders en geesten. De meest waardevolle en krachtigste voorwerpen werden nauwelijks uit hun bergplaatsen te voorschijn gehaald omdat geloofd werd dat hun vervaarlijke bovennatuurlijke krachten de dood van onbewuste toeschouwers konden veroorzaken of natuurgeweld te weeg kon brengen.
De algemene vorm van mamuli verbeeldt gestyleerde vrouwelijke geslachtsorganen; echter elk exemplaar wordt hetzij mannelijk hetzij vrouwelijk beschouwd afhankelijk van secundaire kenmerken. Mannelijke mamuli hebben wijduitlopende bases, die bij de mooiste voorbeelden, versierd zijn met miniaturen van mensen, dieren of andere voorstellingen. De vrouwelijke mamuli zijn eenvoudiger gestyleerd.