U gebruikt een verouderde browser. Om die reden werkt deze site wellicht niet naar behoren.Direct naar hoofdinhoud

In Betlehem – I Wayan Turun

De Balinese schilderkunst is van origine Hindoe-Javaanse hofschilderkunst. Ze werd geïntroduceerd door kunstenaars van het Majapahit-rijk toen dit zich tegen het einde van de 13e eeuw naar Bali uitbreidde. Het dorp Ubud werd toen het centrum van de schilderkunst. Deze mocht alleen de Hindoe-Java heldendichten als Ramayana en Mahabharata in twee-dimensionele tekeningen uitbeelden.

Rond de jaren twintig van de twintigste eeuw werd Bali een kunst-enclave voor veel westerse kunstenaars. Walter Spies uit Duitsland en Rudolf Bonnet uit Nederland zijn voor de verdere ontwikkeling van de Balinese schilderkunst van belang gebleken. Zij introduceerden perspectief en de aandacht voor de menselijke anatomie. De schilderkunst ging zich ook op voorstellingen buiten het Hindoe geloof richten. Er ontwikkelden zich heel diverse stijlen waarbij de Ubud school nog het meest bij de traditionele Kamasan- of Wayang-stijl bleef. Daarbij bleef het oog voor detail en zeer gestileerde karakterweergave centraal staan in een expressionistische stijl. Maar wel degelijk beïnvloed door het westerse gebruik van perspectief en juiste anatomische weergave van personen.

Dit schilderij In Bethelehem is een duidelijk voorbeeld uit de traditie van de Ubud school. Zeer gedetailleerd, met perspectief en met oog voor de menselijke proporties. Tegelijk is het heel herkenbaar omdat het tafereel uit de Balinese cultuur is opgetekend. De stal is een eenvoudige van bamboe opgetrokken pondok (schuilplaats voor de regen en de zon) tussen de sawah’s of rijstvelden. De kribbe een gevlochten bamboe bed. De figuren van Jozef, Maria en het kind Jezus hebben de uiterlijke kenmerken van Balinese mannen en vrouwen. Zo ook hun kleding en hoofddeksel van de herders. Beplanting en bloemen zijn in detail in olieverf op linnen weergegeven.

De schilder is I Wayan Turun (1935-1986) die in Ubud opgroeide en daar de verfijnde Balinese schilderstijl leerde van grote kunstenaars als I Gusti Ketut Kobot en Dewa Ketut en een leerling van Rudolf Bonnet was. Van zijn hand zijn de eerste schilderijen met Bijbelse thema’s, die hij op verzoek van zendeling ds. Henk Visch maakte. Hij is zijn hele leven echter Hindoe gebleven. Het schilderij In Bethlehem dateert van 1958. Werken van I Wayan Turun zijn o.a. in het Volkenkundig Museum Leiden te vinden.